Pocztówka z wakacji: Atelier Sztuki Centrum Aletti

Centrum Aletti mieści się w Rzymie nieopodal Bazyliki Santa Maria Maggiore. Centrum zostało założone przez czeskiego kardynała-jezuitę Tomáša Špidlíka. Skupia ono artystów chrześcijańskich ze wschodu i zachodu podążających drogą łączącą sztukę i wiarę. Dzięki wspólnej modlitwie i pracy powstają tutaj mozaiki, witraże i rzeźby w brązie, które zdobiąc świątynie przede wszystkim ukazują misteria wiary.

Od 1995 r. dyrektorem Centrum jest o. Marko Ivan Rupnik SJ. Wspólnie z artystami wykonał mozaiki w papieskiej kaplicy Redemptoris Mater w Watykanie, w San Giovanni Rotondo, w sanktuarium Matki Bożej w Lourdes, w kościele katedralnym Nuestra Señora de la Almudena w Madrycie i w innych miejscach świata. W Polsce mozaiki powstałe w Centrum Aletti możemy zobaczyć w Sanktuarium Św. Jana Pawła II w Krakowie czy w kościele św. Józefa Robotnika w Tarnowskich Górach.

MARKO IVAN RUPNIK – Sztuka w służbie przekazu wiary
(wybrane fragmenty)

I. Prawdziwe zadanie sztuki

Dziełem sztuki jest każde dostrzegalne dla zmysłów przedstawienie dowolnego obiektu lub zjawiska z punktu widzenia jej stanu ostatecznego, czyli w perspektywie wieczności. (V. Solovev) Sztuka, która nie porusza się w horyzoncie wiary, a przez to nie oddaje wizji rzeczywistości w odniesieniu do Chrystusa, nie może przedstawiać rzeczy i zjawisk w ich stanie ostatecznym. (…)

III. Skąd artysta czerpie wizję świata według Boga?

Kluczowe staje się w tym momencie określenie skąd artysta czerpie wizję świata według Boga? To w sakramentach świat, materia, człowiek ukazują się takimi jakimi są według Boga, nie tylko w porządku stworzenia, ale odkupienia. W sakramentach objawia się prawdziwa tożsamość człowieka. W Chrystusie, odkrywamy do czego jesteśmy powołani. Każdy sakrament celebrowany jest w liturgicznej synergii pomiędzy Kościołem i Duchem Świętym, stanowi więc horyzont sztuki przekazującej wiarę. Bo jedynie Duch Święty daje nam rozpoznać i zrozumieć naszą własną tożsamość jako synów w Synu. To w Duchu Świętym mamy nadzieję stanowić część chwalebnego ciała Chrystusa. 

Sztuka w służbie przekazu wiary to tylko taka, której tożsamość można opisać jako mury kościoła. Jeśli Kościół jest Ciałem Chrystusa, budynek kościoła jest jego wizerunkiem. Ściany natomiast są jak płótna, na których Kościół namalował swój autoportret. Tylko ci, którzy doświadczają jedności w Chrystusie i z Chrystusem mogą tę jedność komunikować innym. Sztuka wiąże się z życiem, a jeśli artysta sam nie doświadcza nowego życia, życia liturgicznego w mistycznym ciele Chrystusa, nie może wyrażać i przekazywać wiary.

Sztuka sakralna, porusza się więc w horyzoncie nieustannej otwartości na Boga, w Jezusie Chrystusie, za sprawą Ducha Świętego, w jedności z bliźnimi. Tej komunii nie można pomylić z jakimiś zwykłymi koncepcjami psychologicznymi i socjologicznymi, ponieważ polega na uczestnictwie w życiu Bożym. Starożytni doskonale znali tę prawdę: gdy pojawiał się w klasztorze, artysta, który chciał poświęcić się sztuce sakralnej, nauczyciel zabierał jego narzędzia i farby, ponieważ dzieła nie rozpoczynało się od sprawdzenia techniki i kunsztu artysty, ale od zweryfikowania jego życia duchowego. Musiał żyć u boku nauczyciela, ojca duchowego, wchłonąć nowe życie, mentalność i styl po to, by po czasie spróbować być przekazicielem prawd ostatecznych. (…)

VII. Świadectwo nowego życia

Dziś sztuka sakralna wezwana jest do wzięcia udziału w duchowej kreatywności. Z punktu widzenia teologii wiemy, że kreatywność ma sens jeśli dąży do poprawy jakości życia. Ale prawdziwa jakość życia to ta, która oznacza przekroczenie granicy śmierci. Chodzi o ukazanie prawdy o człowieku, tej widzianej oczami Boga, czyli tego kim jesteśmy w Chrystusie. Możemy więc powiedzieć, że jedynie Kościół jest prawdziwie kreatywny, bo w swojej liturgii i w sakramentach przeprowadza człowieka od zepsucia grzechu do nieskazitelności, od śmierci do nieśmiertelności, od życia z krwi rodziców do życia krwią Chrystusa. Dlatego sztuka sakralna wezwana jest, aby czerpać inspirację z sakramentów. Kreatywność sztuki sakralnej polega bowiem na zobrazowaniu jakości życia płynącego z sakramentów w sposób, który można zobaczyć, kontemplować i cieszyć się nim.
Kreatywność sztuki sakralnej to wysiłek na rzecz synergii, wspólnego działania Boga i człowieka w Chrystusie. Chodzi o ukazanie w dziele sztuki tego spotkania i tej nowej jakości życia, która rodzi się w człowieku dzięki doświadczeniu obecności Boga. Dlatego oczywiste jest, że prawdziwa sztuka sakralna może być dziełem jedynie tych artystów, którzy sami zanurzeni są w misterium wiary. Nie może urodzić ten, kto nie jest brzemienny. Podobnie, kto nie obcuje z Bogiem, nie będzie w stanie wyrazić w dziele sztuki tej niezwykłej synergii między wątłym i grzesznym człowiekiem a przemieniającą mocą miłości Boga.

https://pressto.amu.edu.pl/index.php/tp/article/view/2981/2967