Poświęcenie organów w Parafii Świętej Rodziny

W niedzielę, 18 grudnia 2022 r. w kościele Świętej Rodziny na Zaciszu godz. 12.00 została odprawiona uroczysta Msza Święta, której przewodniczył ks. Biskup Romuald Kamiński, ordynariusz diecezji warszawsko-praskiej. Podczas Mszy Świętej ks. Biskup poświęcił nowe organy w naszym kościele. Po Mszy św. zebrani wysłuchali krótkiego koncertu. Tego samego dnia o godz. 19.00 odbył się pierwszy inauguracyjny koncert organowy w wykonaniu organisty Pawła Moszkowicza. Na drugi koncert organowy zapraszamy 15 stycznia 2023 r. o godz. 19.00. Na organach zagra Michał Markuszewski.

Wyjątkowe organy o charakterystycznym brzmieniu

Wraz z moimi współpracownikami miałem zaszczyt zbudowania organów w kościele Świętej Rodziny na Zaciszu. Nasza Firma Zych Zakłady Organowe istnieje od 55 lat i mieści się w Wołominie, zatem jesteśmy prawie sąsiadami. Organy w tutejszej parafii są naszym 90 instrumentem. W dorobku mamy kilka instrumentów w znaczących miejscach, jak Bazylika Licheńska, Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach, Sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie, katedry w Kielcach, w Szczecinie, w Taegu w Korei Południowej i wiele innych w kraju i za granicą.

Kościół Świętej Rodziny jest nowym i pięknym obiektem, ze wspaniałą akustyką. To ewenement, gdyż wiele nowych kościoły ma bardzo złą akustykę, dlatego zawsze budowę organów zaczynamy od badań akustycznych i szukania rozwiązań co zrobić, by organy w miarę poprawnie zabrzmiały. W kościele na Zaciszu tych problemów nie mieliśmy. Dobra akustyka i dobry instrument sprawiły, że brzmienie tych organów jest piękne.

Bardzo dziękuję Księdzu Proboszczowi, że z wielu ofert polskich i zagranicznych wybrał właśnie naszą ofertę. Nam zawierzył i zlecił zbudowanie tego wyjątkowego instrumentu. Księdzu Proboszczowi zależało, aby te organy nie były przeciętnym instrumentem, tylko dziełem sztuki, aby zostały wykonane z najszlachetniejszych materiałów jednocześnie przy zachowaniu skromności formy. Już w momencie składania oferty wiedzieliśmy, że tu możemy zbudować wyjątkowe organy.

Dlaczego te organy są wyjątkowe? Tych cech jest wiele. Przede wszystkim wielkość instrumentu – 35 głosów –  czyli są to organy średniej wielkości, ale spełniające wszelkie cechy instrumentu towarzyszącego liturgii i instrumentu koncertowego.

Organy na Zaciszu mają piękną stylistykę brzemienia, charakterystyczną dla romantyzmu francuskiego. Aby zagrać utwory wielkich francuskich kompozytorów XIX w. Francka, Vierne’a, Widor’a, Guilmant’a muszą być organy o takiej stylistyce. Oczywiście na tych organach również poprawnie zabrzmią dzieła baroku, a nawet muzyka nowoczesna. Odwrotnie niestety się nie da. Na organach o stylistyce np. baroku muzyki romantycznej poprawnie grać się nie da. Dlatego ten styl budownictwa jest teraz najbardziej popularny. 

Pragnę zaznaczyć, że kształt brzmieniowy organów zaprojektowaliśmy wspólnie z organistą Pawłem Moszkowiczem. Pan Paweł jest doskonałym wykonawcą i  improwizatorem. Do swoich improwizacji, w tych organach ma kilka cennych narzędzi i efektów – dzwony rurowe, dzwony talerzykowe, efekt słowika – element perkusyjny zwany tympanem.

Organy są doskonale dopasowane akustyczne do wielkości kościoła. Wzorowaliśmy się na organach wielkich francuskich katedr, które są kilka razy większe od tego kościoła. Organy tamte są kilkakrotnie głośniejsze. Nie można było kopiować stamtąd piszczałek, bo byłyby za głośne. Wielką sztuką było takie zaprojektowanie parametrów piszczałek, aby uzyskać delikatne charakterystyczne brzmienie dopasowane do tej wielkości kościoła.

Architektura prospektu organów jest idealnie wpasowana w architekturę kościoła – nawiązuje do organów francuskich i  pięknie eksponuje okno witrażowe ze Świętą Rodziną. Również architektura  stołu gry jest też typowa dla stylistyki wzorców francuskich. Stół gry jest  bogaty w formie i bardzo ergonomiczny.

Podkreślając wyjątkowe cechy tych organów warto wspomnieć o materiałach, z których zostały zbudowane. Organy prawie w całości zostały wykonane z drewna dębowego, co zapewni im trwałość na dziesiątki lat. Tylko piszczałki drewniane, ze względów akustycznych, zostały wykonane z drewna iglastego. Wszystkie piszczałki metalowe zostały wykonane ze stopów cyny. Piszczałki języczkowe (imitujące instrumenty orkiestrowe) zostały zakupione w Portugali, elementy elektryczne i elektroniczne we Włoszech, klawiatury w Niemczech. Reszta części organowych, obudowa, piszczałki drewniane i metalowe zostały wykonane Wołominie w naszej pracowni.

Nowe organy pierwszy raz zabrzmiały w Święta Wielkanocne. Był to wyjątkowo wzruszający moment dla wszystkich. Od tamtego czasu grało na organach wielu znakomitych gości, którzy utwierdzili nas w tym, że to najwyższej, światowej klasy instrument. Na organach zagrali dotychczas profesorowie  z Finlandii, z Anglii i z Czech. Częstym gościem bywa tu też prof. Michał Markuszewski z Uniwersytetu Muzycznego, który zagra w kościele Świętej Rodziny koncert 15 stycznia o godz. 19.00.

Jeszcze raz dziękuję Księdzu Proboszczowi za wybranie naszej firmy do realizacji tego dzieła. Dziękuję za  kredyt zaufania. Wielką radością dla nas było zbudowanie organów w takim kościele. Organy wykonaliśmy najlepiej jak potrafimy, a akustyka kościoła bardzo nam pomogła. Dziękuję wszystkim, którzy wsparli finansowo tę budowę, bo aby powstało wielkie dzieło musi być mecenas i musi być artysta. Dziękuję moim współpracownikom. Dziękuję  panu Pawłowi Moszkowiczowi za współpracę przy projekcie i realizacji. Pan Paweł pięknie rozsławia te organy, zamieszczając swoje wykonania  na swoim kanale You Tube.

Organy będą towarzyszyły Państwu na co dzień w liturgii uwielbienia Pana Boga. Będą też z Państwem w chwilach doniosłych. Życzę, aby te chwile doniosłe były tylko chwilami radości.

Dariusz Zych, właściciel Firmy Zych Zakłady Organowe

Mamy piękny instrument

Jestem bardzo szczęśliwy, że mamy już nowe organy w kościele i ufam, że dzięki tak wspaniałemu instrumentowi mogę jeszcze bardziej przyczynić się do lepszego przeżywania modlitwy przez wiernych.

Nowe organy w to instrument 35-głosowy (głos to rejestr o określonym brzmieniu), który posiada cztery dodatkowe akcesoria (dzwony rurowe, dzwoneczki talerzykowe, efekt śpiewu słowika i tympan, czyli akustycznie uzyskany efekt bębna). Specyfika brzmieniowa instrumentu to francuski romantyzm. Zależało mi, żeby pomimo tego ukierunkowania brzmieniowego, instrument był jak najbardziej uniwersalny, by dało się wykonać literaturę tworzoną w różnych ośrodkach i w różnym czasie. Każdy region i każda epoka charakteryzowały się bowiem inną specyfiką. Ten instrument zawiera w sobie kilka instrumentów, co można wykorzystać dobierając konkretne brzmienia do konkretnych utworów.

Najważniejszą cechą organów dla słuchacza jest ich brzmienie. Organy te mają bardzo dużą paletę barw i każdy głos jest wyjątkowy. Mieszanie tych głosów w różnych konfiguracjach pozwala wydobyć z instrumentu najróżniejsze dźwięki.

Dla grającego oprócz brzmienia, bardzo ważny jest sposób interakcji z instrumentem. Stół gry posiada trzy klawiatury ręczne i klawiaturę nożną. Dodatkowo wbudowano mnóstwo przełączników i wygodny ekran dotykowy, dzięki którym można w intuicyjny sposób sterować różnymi funkcjami instrumentu. Dzięki zastosowaniu traktury elektrycznej (traktura to sposób przekazania jakiejkolwiek reakcji od stołu gry do wnętrza organów) organy dostały niejako w gratisie dodatkowe możliwości. Nie sposób nie wspomnieć też o stosunkowo nowym wynalazku w budownictwie organowym, który został zastosowany w naszych organach jako drugich w Polsce. Tym wynalazkiem jest traktura gry elektryczna proporcjonalna. Moim zdaniem jest to rewolucja w budownictwie organowym, ponieważ łączy zalety traktury mechanicznej i elektrycznej. Osoby bardziej zainteresowane odsyłam do mojej strony internetowej, gdzie tłumaczę ten temat dokładnie (www.moszko.org).

Paweł Moszkowicz, organista w kościele Świętej Rodziny

Ja mieszkam na wysokościach i tron mój w słupie obłoku

Parafianie cieszą się z poświęcenia organów w kościele. Ich wybudowanie to był znak, że tradycja muzyczna związana z postacią nauczyciela Fryderyka Chopina, Józefa Elsnera będzie się rozwijać.

Dzięki wizjonerskiej wyobraźni naszego ks. Proboszcza Andrzeja Mazańskiego, dzięki Jego odwadze podjęcia tak ważnej inicjatywy, jaką jest budowa nowych organów w nowym kościele na Zaciszu, możemy dziś cieszyć się ich poświęceniem, które jest zwieńczeniem tego dzieła. W obecnej sytuacji pewnie nikt nie podjąłby takiej decyzji. I nie byłoby organów w kościele.

Czym jest muzyka, nie tylko jako oprawa, ale także jako element Mszy Świętej, wiedzą nie tylko specjaliści, ale także każdy, kto uczestniczył w cichej Mszy bez muzyki, bez organisty. Kto śpiewa, dwa razy się modli – jak mówi św. Augustyn. Muzyka wyraża nasze emocje, pozwala nam komunikować się bez słów. Organista zaś to zawód, to misja o ogromnej tradycji i odpowiedzialności. Organista jest człowiekiem wykształconym muzycznie, wrażliwym, jest artystą o wyjątkowej duchowości. Słuchając gry na organach w naszym kościele pamiętajmy, że uczestniczymy w wyjątkowym wydarzeniu artystycznym. Zarówno gra w czasie Mszy Świętej, jak i wykonanie dedykowanego nam utworu, jakiego mamy okazję wysłuchać po celebracji, stwarzają nam niecodzienną okazję uczestniczenia w koncercie na żywo. Doceńmy to. Mamy wyjątkowy instrument w kościele i organistę, który umie się tym instrumentem posłużyć. To wielki dar. A organy zostaną po nas dla przyszłych pokoleń i będą służyć na chwałę Pana Boga.

Małgorzata Rubiec-Masalska, parafianka